W dniach 11–13 czerwca 2025 roku w Rotterdamie odbył się 47. Kongres Europejskiej Konfederacji Plantatorów Buraka Cukrowego (CIBE), którego gospodarzem była holenderska spółdzielnia Royal Cosun. Podczas kongresu omówiono strukturalne wyzwania, przed jakimi stoją plantatorzy buraka cukrowego w Europie: w zakresie uprawy i przetwórstwa, warunków klimatycznych i wdrażania praktyk niskoemisyjnych, uwarunkowań ekonomicznych, kosztów produkcji, dochodów, a także zakłóceń rynkowych i warunków handlowych.

W wydarzeniu, które zgromadziło ponad 200 delegatów i gości, aktywnie uczestniczyli m.in.: Esther de Lange, szefowa gabinetu komisarza ds. rolnictwa i żywności Christophe’a Hansena, Arwin Bos – przewodniczący zarządu Royal Cosun, oraz Nikolaus Berlakovich – pierwszy wiceprzewodniczący Copa-Cogeca.

„Sektor ten chwieje się od jednego kryzysu do drugiego od 2017 roku. Teraz nie mamy już do czynienia ze zwykłym cyklicznym spowolnieniem, lecz z głębokimi zmianami strukturalnymi i depresją dotykającą rolników. Jest to efekt wielu czynników: zielonej transformacji, warunków uprawy i poważnych problemów wynikających z kurczącego się wachlarza środków ochrony roślin, zmian klimatycznych, a także sytuacji makroekonomicznej – w tym rosnących kosztów środków produkcji, warunków handlowych i relacji handlowych UE–Ukraina” – stwierdził Marcel Jehaes, przewodniczący CIBE.

„Zamknięcie 20 cukrowni w Europie od 2017 roku i 5 kolejnych ogłoszonych zamknięć tylko w tym roku, zaprzestanie uprawy buraka cukrowego w ponad 30 000 gospodarstwach rolnych, a także dramatyczna utrata konkurencyjności i odporności, powinny zaalarmować instytucje UE i rządy państw członkowskich oraz skłonić je do działania. Ramy polityczne UE wymagają pilnego resetu” – podkreślił Guillaume Gandon, przewodniczący Komisji ds. Ekonomicznych i Spraw Ogólnych CIBE.

W nawiązaniu do intensywnie dyskutowanej wizji Komisji Europejskiej dla rolnictwa i żywności, CIBE wzywa rządy oraz instytucje europejskie do wprowadzenia odpowiednich polityk i narzędzi – zarówno krótkoterminowych, jak i długofalowych – które zapewnią trwałość i rozwój europejskiego sektora buraka cukrowego, czyniąc go atrakcyjnym, odpornym, konkurencyjnym i ekonomicznie opłacalnym. Tylko wtedy sektor ten będzie mógł sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu Europy na suwerenność żywnościową, biogospodarkę i neutralność węglową.

REZOLUCJE KONGRESOWE                                                                             

47  KONGRES CIBE, 11-12 CZERWCA 2025

CIBE przekazuje następujące rezolucje przyjęte z okazji 47. Kongresu.

Europejski sektor buraka cukrowego stoi w obliczu licznych zagrożeń i zmian strukturalnych, które poważnie zagrażają jego trwałości i wymagają odpowiednich reakcji:

• Zmiany strukturalne w uprawie i przetwórstwie,
• Zmiany strukturalne w warunkach klimatycznych i wdrażaniu praktyk niskoemisyjnych,
• Zmiany strukturalne w kosztach produkcji i dochodach,
• Zmiany strukturalne w zakłóceniach rynku i warunkach handlu.

W obliczu tych zmian strukturalnych, utraty ponad 30 000 gospodarstw uprawiających buraki cukrowe i zamknięcia 20 cukrowni w Europie od 2017 r. (w tym 5 ogłoszonych w samym 2025 r.), ramy polityczne sektora wymagają resetu i modyfikacji strukturalnych. CIBE wzywa rządy i instytucje europejskie do wdrożenia odpowiednich polityk i narzędzi – zarówno krótkoterminowych, jak i długofalowych – dla silnego i zrównoważonego sektora buraka cukrowego w UE: atrakcyjnego, odpornego, konkurencyjnego i ekonomicznie opłacalnego, aby mógł on sprostać potrzebom suwerenności żywnościowej UE, bioekonomii i neutralności węglowej.

CIBE WZYWA DO:

ATRAKCYJNEGO SEKTORA BURAKA CUKROWEGO: zatrzymanie spadku wydajności

1. Pokonanie technicznych impasów, z jakimi mierzą się plantatorzy buraków cukrowych, poprzez:

1. wsparcie dostępu do skutecznych i przystępnych cenowo środków produkcji, takich jak odpowiednie odmiany roślin (w tym opracowane przy użyciu NGT), skuteczne i dostępne cenowo środki ochrony roślin, rolnictwo precyzyjne, cyfryzacja itp.,
2. zaprzestanie zakazów stosowania środków produkcji (substancji czynnych stosowanych w środkach ochrony roślin), gdy nie istnieją skuteczne i opłacalne alternatywy,
3. skuteczne i uzasadnione finansowo inwestycje w badania i rozwój.

2. Wsparcie adaptacji do zmian klimatycznych poprzez przyjęcie pragmatycznych polityk środowiskowych (nawozy, gleba, woda), m.in. poprzez:

1. nagradzanie plantatorów buraków za przyjazne dla środowiska i niskoemisyjne praktyki,
2. wsparcie postępu technologicznego i inwestycji,
3. ograniczenie wpływu ryzyk wynikających ze zmian klimatu na praktyki uprawowe,
4. unikanie obciążeń administracyjnych.

ODPORNEGO SEKTORA BURAKA CUKROWEGO: przeciwdziałanie niestabilności i niepewności gospodarczej

3. Zatrzymanie spadku budżetu WPR i jego wzmocnienie w celu utrzymania ambitnego i dedykowanego wsparcia, przy zachowaniu spójności między państwami członkowskimi.
4. Przeciwdziałanie zagrożeniom dla suwerenności UE w produkcji kluczowych surowców rolnych, takich jak cukier i bioetanol (w tym w kontekście rozwoju bioekonomii w UE).
5. Promocja dywersyfikacji zastosowania buraka cukrowego (biopaliwa, biogaz, produkty biooparte) i korekta polityk UE, które ograniczają taki rozwój.
6. Reakcja na rosnącą zmienność, ryzyko i kryzysy w sektorze buraka cukrowego poprzez:

1. przywrócenie roli instytucji UE w zarządzaniu rynkiem w ramach WPR oraz wdrożenie narzędzi zarządzania sprawdzonych w innych częściach świata (np. przekształcanie nadwyżek cukru w bioetanol, polityka zapasów, zarządzanie importem),
2. poprawę siatek bezpieczeństwa oraz wsparcie finansowe dla narzędzi zarządzania ryzykiem,
3. dostosowanie siatek bezpieczeństwa do zmian strukturalnych w kosztach produkcji, w szczególności w uprawie buraków.

7. Ciągła poprawa ram kontraktowych w celu zapewnienia zrównoważonych warunków zakupu buraków i uczciwego dochodu:

1. dostęp do informacji rynkowych i mechanizmy umożliwiające uczciwe dzielenie się wartością dodaną w łańcuchu dostaw,
2. poprawa wyceny wysłodków buraczanych i sprawiedliwy podział z ich dochodów.

KONKURENCYJNEGO SEKTORA BURAKA CUKROWEGO: obrona równych warunków działania

8. Przegląd „przeglądu polityki handlowej UE” uzgodnionego w 2021 r., przygotowując się na realia świata w 2030 r.: porządek handlowy oparty na zasadach zmienił się diametralnie od tego czasu.
9. Przegląd i redefinicja polityki handlowej UE wobec kluczowych towarów rolnych, takich jak cukier, poprzez:

1. wprowadzenie uzupełniających środków handlowych, takich jak „środki lustrzane”, „należyta staranność” i „mechanizmy dostosowawcze” w prawodawstwie UE, aby importowane produkty nie szkodziły produkcji krajowej i spełniały europejskie standardy (np. w zakresie środków ochrony roślin) w kontekście istniejących i przyszłych umów handlowych,
2. przeciwdziałanie ryzyku „ucieczki” produkcji w wyniku spadającej produktywności i konkurencyjności UE,
3. identyfikację i rozwiązanie czynników prowadzących do nierównych warunków konkurencji z krajami trzecimi, oraz kontrolę miejsc produkcji i łańcuchów rolno-spożywczych w krajach eksportujących, które nie posiadają takich samych narzędzi identyfikowalności,
4. sprzeciw wobec umów handlowych  (np. UE-Mercosur), które nie spełniają powyższych wymogów.

10. Unikanie negatywnych skutków dla europejskich plantatorów buraka wynikających ze skumulowanego wpływu licznych umów handlowych.
11. Ochrona europejskich plantatorów buraka przed nieuczciwą konkurencją i zakłóceniami ze strony krajów trzecich wpływającymi na światowe ceny cukru.
12. Zapewnienie stabilnych relacji handlowych i długoterminowych ustaleń z Ukrainą, z uwzględnieniem strukturalnych różnic między ukraińskim a unijnym sektorem rolnym i buraka cukrowego.